Płyta suprema – tradycyjny i nowoczesny materiał budowlany
Płyta suprema to wytwór polskiego przemysłu budowlanego z lat 30. XX w. Producentem płyt z drewnianych wiórów o grubości 0,5 i szerokości 4 mm, impregnowanych chlorkiem wapnia i spajanych cementem portlandzkim, była Fabryka Portland Cementu Szczakowa (dziś część Jaworzna). Technologię produkcji lekkich płyt wiórowo-cementowych Suprema opracowano w odpowiedzi na zapotrzebowanie na relatywnie tani materiał do budowy ścian działowych i ocieplania budynków. Płyty stosowano również jako podsufitki, często wypełniano nimi przestrzeń między krokwiami.
Sposób produkcji płyt i pustaków z tego samego materiału opracował zespół inż. Zdzisława Krudzielskiego, ówczesnego dyrektora fabryki. W Szczakowej płyty Suprema produkowano od 1933 do 1953 r. Z czasem nazwa „Suprema” stała się eponimem i dziś oznacza płyty fibrolitowe, produkowane również metodą chałupniczą.
Sztandarowy przykład wykorzystania płyt Suprema stanowił gmach Biblioteki Jagiellońskiej przy Al. Mickiewicza, którego betonowe stropy i ściany ocieplono właśnie tym materiałem.
Sposób produkcji tradycyjnych płyt suprema i nowoczesnych GreenBoard Suprema
Aby uzyskać płyty Suprema, mieszano zmielony odpad z cementowni z wiórami i trocinami, dodawano wody, a mokry kompozyt formowano w żelaznych formach, pod naciskiem prasy hydraulicznej. Następnie materiał był suszony. Należy dodać, że odpad stanowiły wióry z beczek, do których pakowano cement, a także niewłaściwie wypalony klinkier cementowy, który zalegał w fabryce. Dziś nadal dostępne są płyty suprema, wytwarzane w sposób chałupniczy, a także profesjonalne płyty fibrolitowe, wykorzystywane głównie w budownictwie szkieletowym. Przykładem tych drugich są ekologiczne płyty GreenBoard Suprema®.
Drewno na wełnę czy wióry do produkcji płyt GreenBoard Suprema® pochodzi od dostawców stosujących zrównoważoną gospodarkę leśną i jest starannie wyselekcjonowane pod względem gatunku i klasy w taki sposób, aby uzyskać pożądane parametry materiału. Spoiwem jest wysokogatunkowy cement portlandzki, nie odpad z fabryki, jak w latach 30. XX w. Dodatek hydratacyjny w postaci szkła wodnego zapobiega przedostawaniu się z drewna do cementu opóźniających tężenie, naturalnych cukrów. Płyty GreenBoard Suprema® produkowane są na najnowszych, sterowanych numerycznie liniach produkcyjnych. Dzięki temu finalny produkt w znacznym stopniu różni się od starych, a także produkowanych chałupniczo do dziś płyt suprema.
Zastosowanie płyt suprema
Pierwotnie płyta suprema była stosunkowo lekka, bo przeznaczona głównie do ociepleń i wznoszenia lekkich ścian, w możliwie najmniejszym stopniu obciążających konstrukcję budynku. Stosowano ją również jako okładzinę sufitów. Nowoczesną i udoskonaloną wersję płyt drewniano-cementowych, GreenBoard Suprema® marki Suprema Eco Solutions wykorzystuje się jako płyty na poszycie konstrukcji szkieletowych oraz jako materiał wygłuszający i jednocześnie termoizolacyjny, w zależności od rodzaju.
Najcięższa wersja płyty GreenBoard Suprema 1050 [kg/m3] – jest płytą konstrukcyjną, najbardziej uniwersalną i odporną na obciążenia, uszkodzenia mechaniczne i działanie wilgoci. Może być stosowana jako usztywnienie i poszycie szkieletu ścian nośnych i stropów, a nawet jako suchy jastrych na legarach. Pozostawiona na kilka miesięcy bez wykończenia na elewacji nie ulega zniszczeniu – jej parametry i wymiary pozostają niezmienne. Najbardziej zbliżone pod względem właściwości i przeznaczenia do pierwotnej płyty suprema są płyty GreenBoard Suprema 600 i GreenBoard Suprema 450. Liczba (jak w przypadku GB 1050) mówi o gęstości płyty. W przeciwieństwie do wiórowo-cementowej płyty GB 1050, składają się z długich, drewnianych wstążek – tzw. wełny drzewnej. Tak samo jak konstrukcyjna płyta GreenBoard Suprema GB 1050, spajane są cementem portlandzkim z dodatkiem szkła wodnego (krzemianu sodu). Dzięki dobrym właściwościom termoizolacyjnym i dźwiękochłonnym, płyty z wełny drzewnej GreenBoard Suprema GB 600 i GB 450 stanowią idealny materiał na lekkie, tłumiące dźwięki ścianki działowe. Są również idealnym materiałem na „oddychające” ściany otwarte dyfuzyjnie.
Suprema ze Szczakowej a MEB GreenBoard Suprema® – różnice i podobieństwa
Płyty fibrolitowi przeżywają obecnie swój renesans. Stanowią doskonałą alternatywę dla płyt OSB, ekologiczną, bardziej odporną na ogień i warunki atmosferyczne. Nie wydzielają szkodliwego formaldehydu, obecnego w spoiwach płyt OSB, są też bardziej trwałe. Płyty wiórowo-cementowe i z wełny drzewnej GreenBoard Suprema marki Suprema Eco Solutions są nowoczesnym materiałem budowlanym, czerpiącym z tradycji to, co najlepsze, a jednocześnie odpowiadającym na potrzeby nowoczesnego, zdrowego budownictwa szkieletowego.
Dostępne są nie tylko w różnych grubościach, ale i gramaturach, co znacznie rozszerza wachlarz ich zastosowań. W przeciwieństwie do płyt z fabryki Szczakowa oraz supremy produkowanej metodą chałupniczą, mogą być stosowane również jako płyty konstrukcyjne (wiórowo-cementowa płyta GB 1050). Nowoczesne płyty z wełny drzewnej GreenBoard Suprema GB 600 i 450 stanowią idealny materiał na ścianki działowe oraz do konstrukcji tłumiących dźwięki. Wszystkie płyty GreenBoard Suprema mają też – jak płyty Suprema ze Szczakowej – bardzo dobre właściwości termoizolacyjne.
Dzięki znacznie bardziej zaawansowanej (niż w przypadku tradycyjnych płyt suprema) technologii produkcji i starannemu doborowi komponentów, płyty MEB GreenBoard Suprema® mają bardzo korzystne parametry techniczne. Łączą w sobie wszystkie zalety drewna z wytrzymałością betonu. Mają również bardziej estetyczny wygląd. Współczesne płyty Suprema marki Suprema Eco Solutions to ekologiczny materiał budowlany, wykorzystywany głównie w technologiach szkieletowych. Tak jak Suprema ze Szczakowej, używane są również przy modernizacji i przebudowie budynków murowanych.