Elewacje wentylowane – nie tylko dla wieżowców. Zastosowanie i zalety fasad z komorą powietrzną.

Elewacje nowoczesnych budynków, zwłaszcza tych wielopiętrowych, wykańczane są nie tynkiem, ale płytami fasadowymi. Wybór takiego rodzaju wykończenia pozwala skrócić czas budowy, a także uzyskać ciekawszy efekt wizualny. Płyty fasadowe mogą być wykonane z przeróżnych materiałów. Na budynkach wielokondygnacyjnych, użyteczności publicznej czy przemysłowych najczęściej stosuje się kolorowe płyty metalowe. W budownictwie jednorodzinnym zastosowanie znajdują płyty cementowo-włóknowe, gipsowo-włóknowe, klinkierowe, kamienne, drewniane i kompozytowe. Oczywiście takimi materiałami można wykończyć również duże gabaryty. Niezależnie od wyboru materiału wykończeniowego oraz technologii, w jakiej wykonany jest budynek (szkieletowa, mokra – budynki murowane), sposób montażu jest zawsze podobny. Płyty montowane są w systemach elewacji wentylowanych.
Z czego składa się elewacja wentylowana?
Elewacja czy fasada wentylowana to system okładzinowy składający się z termoizolacji, szkieletu aluminiowego i płyt fasadowych. Co najistotniejsze, między płytami a izolacją pozostawiona jest wentylowana komora. Szkielet, do którego przykręca się płyty, wystaje nieco nad izolację, tworząc komorę powietrzną między izolacją a okładziną.
W okresie letnim światło słoneczne pada na elewację ogrzewając okładzinę, a także komorę. Wyższa temperatura powietrza w przestrzeni buforowej w stosunku do temperatury otoczenia prowadzi do tzw. efektu kominowego, generującego ciągłą wentylację w komorze.
Zimą promieniowanie słoneczne nie jest tak silne, aby wywołać efekt komina. Powietrze wewnątrz komory pozostaje jednak cieplejsze niż powietrze zewnętrzne, co daje efekt akumulatora ciepła, który – wraz z izolacją termiczną przymocowaną do ściany zewnętrznej – utrzymuje stabilność termiczną systemu. Ponadto, między izolacją a okładziną nadal pozostaje pusta przestrzeń, do której (na zasadzie wyrównywania ciśnień po obu stronach przegrody) może uchodzić nadmiar pary wodnej z wnętrza budynku.
Taki układ pozwala na uzyskanie stałego odprowadzania pary wodnej z wewnątrz i na zewnątrz budynku, dzięki czemu izolacja pozostaje sucha i wydajna.

Dlaczego płyty fasadowe należy przykręcić, a nie umocować za pomocą kleju?
O ile w przypadku drewna czy płyt blaszanych mocowanie na klej raczej się nie sprawdza, to w przypadku płyt np. klinkierowych nasuwa się pytanie, z jakiego powodu instalować je na dodatkowym szkielecie, zwłaszcza w przypadku budynków murowanych. Odpowiedź jest prosta. Po pierwsze, ciężkie płyty nie utrzymałyby się na relatywnie miękkiej warstwie „oddychającej” termoizolacji montowanej po zewnętrznej stronie budynku. Klejenie mogą również osłabić zmienne warunki atmosferyczne, przy których materiały nieznacznie kurczą się i rozszerzają. Po drugie, przy bezpośrednim styku płyt fasadowych z izolacją nie jest możliwe uzyskanie ścian otwartych dyfuzyjnie, o których pisaliśmy w poprzednim artykule. Płyty fasadowe mają zwykle wysoki współczynnik oporu dyfuzyjnego (a niski paroprzepuszczalności), co znaczy, że nie przepuszczają wilgoci, która powinna być odprowadzana na zewnątrz budynku. Dlatego między nimi a paroprzepuszczalną izolacją powinna być pozostawiona przestrzeń wentylacyjna, przez którą „uleci” nadmiar pary wodnej.

Zalety elewacji wentylowanych:
- Możliwość zastosowania dowolnego materiału wykończeniowego, niezależnie od technologii, w jakiej wzniesiony został budynek.
- Świetne rozwiązanie dla ścian otwartych dyfuzyjnie.
- Trwałość techniczna. System elewacji wentylowanych zapobiega bezpośredniemu wpływowi niekorzystnych i zmiennych warunków atmosferycznych na ściany zewnętrzne. Mocowania płyt są trwałe, a same płyty zapobiegają bezpośredniemu kontaktowi wilgoci ze ścianą, eliminując ryzyko rozwoju patogenów.
- Lepsza izolacja termiczna i akustyczna. Ponieważ zawilgocenie znacznie osłabia właściwości termoizolacyjne materiałów, sprawne odprowadzanie wilgoci ze ścian zapobiega pogorszeniu parametrów technicznych w tym względzie. Dodatkowa przestrzeń powietrzna i płyta z odpowiedniego materiału w układzie ściany zapewniają również na lepsze izolowanie dźwięków z otoczenia.
- Oszczędność energii. Najważniejszą zaletą elewacji wentylowanych jest poprawa efektywności energetycznej budynku, za którą idą oszczędności finansowe uzyskane dzięki komorze wentylowanej.
- Oszczędność czasu przy budowie. System elewacji wentylowanych to technologia sucha, pozwalająca zaoszczędzić czas potrzebny do wysychania zapraw mokrych.
- Możliwość szybkiego skorygowania nierówności ściany. Szkielet z płytami fasadowymi umożliwia szybkie wyrównanie nierównej ściany, bez konieczności stosowania grubych warstw „nieoddychającej” zaprawy.
- Oszczędności w kosztach utrzymania. Płyty fasadowe na elewacjach wentylowanych są trwałe i łatwe w konserwacji. Większość z nich można myć wodą.
- To rozwiązanie okładzinowe, które można zastosować zarówno na nowych, jak i remontowanych budynkach.
- Możliwość wykonania imitacji muru z cegły na ścianie szkieletowej itp. – rozwiązanie wpływające korzystnie na estetykę budynku.
