Skip to main content

Kryzys a innowacje w budownictwie w Polsce

admin
25/03/2022

Problemy na rynku budowlanym wymusiły zmianę myślenia o materiałach i technologiach budowlanych. Wobec niedostępności i rosnących cen materiałów tradycyjnych, konstruktorzy, deweloperzy i inwestorzy zwrócili oczy w stronę innowacji w budownictwie. Wiele firm zaczęło testować nowe rozwiązania, które okazały się korzystne pod wieloma względami. Postawiło przy tym na ochronę środowiska i związaną z nią wyższą energooszczędność. Na popularności zyskały też innowacyjne materiały budowlane wolne od substancji (takich jak formaldehyd), które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na zdrowie.

Perlit

Parę miesięcy temu w Polsce, za sprawą programów telewizyjnych o innowacyjnych, a jednocześnie dostępnych w dobie kryzysu materiałach, zrobiło się głośno o perlicie. Na wstępie należy zaznaczyć, że sam perlit nie jest rodzajem betonu komórkowego, jak często się sugeruje, tylko skałą wulkaniczną. Po wydobyciu (70% wydobycia pochodzi z Turcji) zostaje ona poddana ekspandowaniu, czyli wyprażaniu pod ciśnieniem, w wyniku czego wyparowuje z niej woda, a w strukturze zostają małe komórki powietrza, przy czym ruda w znacznym stopniu zwiększa swoją objętość. Materiał uzyskany w ten sposób jest lżejszy, sztywniejszy i uzyskuje korzystne właściwości termoizolacyjne. Ekspandowany perlit jest dodawany do zapraw lub spajany w montowane później na sucho bloczki. W taki sposób powstają innowacyjne materiały budowlane na bazie lub z dodatkiem perlitu.

Konstrukcje ramowe

W polskim budownictwie, przyzwyczajonym do cegieł i betonu, innowację stanowią również technologie i materiały powszechnie stosowane w innych częściach świata (a zapomniane w Polsce). Na popularności zyskują konstrukcje ramowe (na szkieletach drewnianych, a także stalowych czy żelbetowych. Ostatnie dwie były do niedawna stosowane głównie w budownictwie przemysłowym i wielopiętrowym, teraz na konstrukcjach żelbetowych czy stalowych buduje się również domy jednorodzinne lub niewielkie bloki mieszkalne, co obniża czas realizacji inwestycji i koszt za metr kwadratowy nieruchomości. Wobec rosnących cen energii należy zauważyć, że w przypadku domu szkieletowego ten sam standard termoizolacyjności (do pasywnego włącznie) udaje się osiągnąć niższym kosztem niż w przypadku domu w technologii murowanej. Na poszycie konstrukcji ramowych stosuje się najczęściej płytę OSB, MFP, płytę cementowo-drzazgową lub gipsowo-włóknową, ale i w kwestii samych materiałów do konstrukcji szkieletowych również szuka się innowacji.

Jeden z bloków firmy Pekabex w Toruniu – w trakcie budowy

Systemy prefabrykowane

Innowacje w budownictwie płytowo-szkieletowym w Polsce polegają na wprowadzaniu coraz bardziej uniwersalnych, odpornych na wiele czynników płyt konstrukcyjnych i na poszycie, a także opracowywaniu i stosowaniu całych systemów budowlanych, takich jak panele SIP, system ETICS czy gotowe moduły montowane w fabryce. Na plac budowy mogą trafiać systemy płyt, całe ściany, części budynków, a nawet gotowe domy. Im wyższy stopień prefabrykacji, tym szybsza realizacja i jednocześnie mniejsze ryzyko powstawania wad i błędów konstrukcyjnych czy montażowych.

Gotowe systemy na konstrukcjach żelbetowych proponuje firma Pekabex z Poznania, która rok temu w błyskawicznym tempie ukończyła budowę ośmiu czterokondygnacyjnych bloków (320 mieszkań) przy ulicy Okólnej w Toruniu. Mieszkania zostały sprzedane równie szybko, co wybudowane.

W budowie energooszczędnych domów o szkieletach ze stali wyspecjalizowała się m.in. firma Stalowe Domy ze Skawiny, która reklamuje się 3-miesięcznym okresem realizacji budynku jednorodzinnego.

W systemach prefabrykowanych na szkieletach drewnianych zdecydowanie przoduje firma Wood Core House z Jaworzna, która otrzymała szereg nagród za swoje domy i systemy, na których budują też inne, certyfikowane przez WCH firmy w Polsce.

Płyty magnezowe MgO Panel

Płyty magnezowe

Jednym z najbardziej innowacyjnych materiałów budowlanych, stosowanym w nowoczesnych konstrukcjach szkieletowych (ale również jako okładzina w budownictwie mokrym) są zawierające perlit płyty magnezowePłyta MgO jest szeroko rozpowszechniona w Azji, a od 2003 r. (po pomyślnym przejściu szeregu badań) budowlane produkty magnezowe zyskują coraz większą popularność w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza na Florydzie. Pierwszym miastem w USA, które zaczęło stosować płyty magnezowe, było znane ze zrównoważonego rozwoju i innowacji Suprema Eco Solutions. Największe złoża magnezu mają właśnie Stany Zjednoczone, a także Norwegia i Chiny.

Płyty magnezowe składają się ze stosowanego w budownictwie już w starożytności tlenku magnezu, chlorku magnezu, zaprawy cementowo-włóknowej (włókna drewniane) z perlitem oraz z włókna szklanego w postaci siatek i flizelin wzmacniających płyty po obu stronach. Cenione są za trwałość, odporność na ogień (klasa A1), wilgoć i niekorzystne warunki atmosferyczne, elastyczność i uniwersalność. Ten sam materiał budowlany (w różnych grubościach) może być użyty w różnych częściach budynku, po wewnętrznej i zewnętrznej stronie.

Płyty MgO, jak wszystkie innowacyjne materiały budowlane, nie zawierają azbestu, rozpuszczalników organicznych, toksyn i metali ciężkich. Są ekologiczne, poddają się recyklingowi, a więc mogą być stosowane w projektach związanych z nowoczesnym budownictwem zrównoważonym.

Kryzys motorem rozwoju innowacji w budownictwie

Jak widać, światowy kryzys na rynku materiałów budowlanych przyczynił się bezpośrednio do rozwoju innowacji w budownictwie w Polsce. Innowacyjne materiały budowlane, wobec których do tej pory zarówno wykonawcy, jak i klienci mieli – często nieuzasadnione – obiekcje, z konieczności zostały przetestowane, a wyniki prób i badań często okazywały się bardziej niż zadowalające. Okazało się, że materiały wyższej jakości są pozornie droższe, bo często jednym z nich można zastąpić kilka innych, tańszych. Ponadto koszty złej jakości są zawsze wyższe niż koszty poniesione na jakość na etapie inwestycji. Pewne niepopularne w Polsce technologie pozostawały w cieniu ugruntowanej, „betonowej” tradycji tylko dlatego, że kojarzyły się z ich najtańszymi, niezbyt solidnymi wersjami. „Dopalaczem” rozwoju innowacji w budownictwie w Polsce okazał się więc kryzys. Wzbudził zainteresowanie innowacyjnymi materiałami budowlanymi i technologiami, mniej popularnymi, a tym samym bardziej dostępnymi w momencie, gdy zabrakło tego, co znane i ugruntowane na rynku.